Cangkriman yaiku unen-unen kang rinacik ing tembung kang tumata, surasa utawa isine ngemu teges kang dudu dibadhe (ditebak). Cangkriman uga kasebut ‘badhean’ utawa ‘bedhekan’. Racikaning cangkriman ana kang dhapur ukara lumrah, ana kang sinawung ing tembang. Wujud lan dhapukaning cangkriman kabedakake:
1. Cangkriman kang awujud wancahan
Tuladhane:
Tuladhane:
a. Wiwawite lesbadhonge (uwi dawa wite, tales amba godhonge)
b. Pak bomba, pak lawa, pak piut (tapak kebo amba, tapak ula dawa, tapak sapi ciyut)
c. Pak boletus (tapak kebo isi lele satus)
d. Nituk lersure (nini ngantuk diseler susure)
e. Kicak tekan (kaki macak iket-iketan)
f. Yu mahe rong (yuyu omahe ngerong)
g. Burnas kopen (bubur panas kokopen)
h. Surles penen (susur teles pepenen)
i. Karla ndheren (mbakar tela sumendhe keren)
j. Rang sinyu, muksitu (jurang isi banyu, gumuk isi watu)
2. Cangkriman kang awujud Pepindhan
Yaiku rerakitaning ukara kang ngemu irib-iriban utawa pepindhan (kaya,mirip).
Tuladhane:
Tuladhane:
a. Dikethok dadi dawa, disambung dadi cendhak (sarung)
b. Gajah nguntal sangkrah (luweng)
c. Pitik walik saba kebon (nanas)
d. Pitik walik saba amben (kemucing, sulak)
e. Sawah rong kedhok galengane mung sithok (godhong gedhang)
f. Sega sakepel dirubungi tinggi (salak)
3. Cangkriman kang awujud Blenderan utawa ngemu teges plesetan/sembranan
Tuladha:
Tuladha:
a. Ana titah, duwe gulu tanpa sirah. Duwe silit nanging ora tau bebuwang. Sapa kuwi? (gendul)
b. Wong mati dilumpati kucing urip, (sing urip kucinge, wonge tetep mati)
c. Adoh-adoh diparani bareng tekan dilewati.
d. Wong dodol krambil dikepruki. (sing dikepruki krambile, dudu wong sing dodol krambil)
e. Wah kretege Jurug ambruk. (kreteg ya ora ngadeg)
4. Cangkriman kang sinawung ing tembang
Tembang Pocung
Bapak pocung gedhe dawa sungsun-sungsun,
Dawa kaya ula,
Dalan dawa saka wesi,
Teka lunga si pocung ngumbar suwara. (sepur)
Bapak pocung gedhe dawa sungsun-sungsun,
Dawa kaya ula,
Dalan dawa saka wesi,
Teka lunga si pocung ngumbar suwara. (sepur)
.
This comment has been removed by a blog administrator.
ReplyDelete