Skip to main content

ATURAN & WATAK TEMBANG MACAPAT

TEMBANG ALIT/MACAPAT

ATURAN
Tembang Cilik/Macapat keiket dening aturan:

1.GURU GATRA
Cacahing larik saben sapada/gunggunipun larik saben pada.
(Bait)

2.GURU WILANGAN
Cacahing wanda (suku kata) saben sagatra.
(Jumlah suku kata pada setiap gatra)

3.GURU LAGU
Tibaning swara ing pungkasan gatra.
(Sajak)

MACEM-MACEM TEMBANG MACAPAT
1. MIJIL
a. Gatra: 6 gatra.
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 10i, 6o, 10e, 10i, 6i, 6u.
c. Watak: Asih, prihatin, pangajab.
d. Gunanipun: Mulang tiyang prihatin.

Contho:
Po/mo/ ka/ki/ pa/dha/ di/pun/ e/ling, 
Gatra 1 | Guru wilangan: 10 | Guru Lagu: i

Ing/ pi/tu/tur/ ing/ong/, 
Gatra 2 | Guru wilangan: 6 | Guru Lagu: o

Si/ra/ u/ga/ sat/ri/ya/ a/ra/ne/, 
Gatra 3 | Guru wilangan: 10 | Guru Lagu: e

Ku/du/ an/teng/ jat/mi/ka/ ing/ bu/di/,
Gatra 4 | Guru wilangan: 10 | Guru Lagu: i

Ru/ruh/ sa/tas/ wa/sis/,
Gatra 5 | Guru wilangan: 6 | Guru Lagu: i

Sa/mu/ba/rang/i/pun/.
Gatra 6 | Guru wilangan: 6 | Guru Lagu: u

2. KINANTHI
a. Gatra: 6 gatra 
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i
c. Watak: Seneng, asih, kasmaran.
d. Gunanipun: Mituturi, pretelan tresna, mulang, seneng.

Contho:
Mider ingrat angelangut,
Lelana njajah negari,
Mubeng tepine samodra,
Sumengka aggraning wukir,
Anelasak wanawasa,
Tumurun ing jurang trebis.

3. SINOM
a. Gatra: 9 Gatra 
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 8a, 8i, 8a, 8i, 8i, 8u, 7a, 8i, 12a
(dalam pepak yang saya miliki, tertulis 8a, 8i, 8a, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a (yang satunya mana, hayo?). Oleh karena itu, saya mendasarkannya pada contoh karya yang telah disediakan)
c. Watak: Ethes, prasaja.
d. Gunanipun: Piwulang, wewarah.

Contho:
Sun iki dhutaning nata,
Prabu kenya Majapahit
Kekasih Damar Sasangka,
Atma mantune ki patih, 
Magang anyar awak mami,
Lahta bisma praptaningsun,
Ingutus Sang Narpendah,
Kinen mocok murdantaji,
Marmaningsuningutus ywa mindo karya. 

4. ASMARANDHA
a. Gatra: 7 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 8i, 8a, 8e, 8a, 7a, 8u, 8a
c. Watak: Tresna, sedhih, sengsem,
d. Gunanipun: Piwulang, katresnan,

Contho:
Gegare wong akrami, 
Dudu bandha dudu rupa,
Amung ati pawitane,
Luput pisan kena pisan,
Yen gampang luwih gampang,
Yen angel-angel luwih kelangkung,
Tan kena tinumbas arta.

5. DHANDHANGGULA
a. Gatra: 10 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 10i. 10a, 8u, 7e, 9i, 7a, 6u, 8a, 12e, 7a.
c. Watak: Luwes, gumbira, endah.
d. Gunanipun: Katresnan, pambuka sekar.

6. GAMBUH
a. Gatra: 5 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 7u, 10u, 12i, 8i, 8a.
c. Watak: Sumanak, sadulur.
d. Gunanipun: Mulang, pitutur.

7. MASKUMAMBANG
a. Gatra: 4 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 12i, 6a, 8i, 8a.
c. Watak: Nelangsa, ngeresesi, sedhih.
d. Gunanipun: Mahyakaken rasa panalangsa.

8. DURMA
a. Gatra: 7 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7i.
c. Watak: Nepsu, greget.
d. Gunanipun: Nggambarake nepsu, perang.

9. PANGKUR
a. Gatra: 7 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i
c. Watak: Sereng, nepsu, gandrung.
d. Gunanipun: Pitutur srengen, gandrung.

10. MEGATRUH
a. Gatra: 5 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 12u, 8i, 8u, 8a, 8o.
c. Watak: Prihatin, getun, keduwung, sedhih.
d. Gunanipun: Carios sedhih, getun.

11. POCUNG
a. Gatra: 4 gatra
b. Guru Wilangan lan Guru Lagu: 12u, 6a, 8i, 12a
c. Watak: Sembran, parikena, lucu.
d. Gunanipun: Cangkriman, crita lucu, guyon.



DAFTAR PUSTAKA
Febyardini Dian, Fela Prihandini, Y.M. Purwono, Pepak lan Wasis Basa Jawa, Indonesiatera Yogyakarta, 2008.

Jogja Belajar
http://www2.jogjabelajar.org/

Comments

Popular posts from this blog

Mentransfer Data antara 2 Komputer dengan Menggunakan Kabel LAN

Ada beberapa cara untuk mentransfer data dari komputer satu ke komputer yang lain. Hal yang paling sering kita lakukan adalah mentransfernya menggunakan usb flash drive. Solusi murah yang praktis. Namun bagaimana bila data yang kita transfer itu sangat besar. 40 GB atau pun lebih. Anda yang membeli komputer baru dan ingin mentransfer file2 berharganya dari komputer yang lama akan membutuhkan cara yang lebih praktis dari transfer menggunakan usb flash drive. Caranya adalah menggunakan kabel LAN.

CANGKRIMAN

Cangkriman yaiku unen-unen kang rinacik ing tembung kang tumata, surasa utawa isine ngemu teges kang dudu dibadhe ( ditebak ). Cangkriman uga kasebut ‘badhean’ utawa ‘bedhekan’. Racikaning cangkriman ana kang dhapur ukara lumrah, ana kang sinawung ing tembang. Wujud lan dhapukaning cangkriman kabedakake: 1.        Cangkriman kang awujud wancahan Tuladhane: a.        Wiwawite lesbadhonge ( uwi dawa wite, tales amba godhonge ) b.       Pak bomba, pak lawa, pak piut ( tapak kebo amba, tapak ula dawa, tapak sapi ciyut ) c.        Pak boletus ( tapak kebo isi lele satus) d.       Nituk lersure ( nini ngantuk diseler susure ) e.        Kicak tekan ( kaki macak iket-iketan ) f.        Yu mahe rong ( yuyu omahe ngerong ) g.       Burnas kopen ( bubur panas kokopen ) h.       Surles penen ( susur teles pepenen ) i.         Karla ndheren ( mbakar tela sumendhe keren ) j.         Rang sinyu, muksitu ( jurang isi banyu, gumuk isi watu ) 2.        Cangkriman kang awuju

Unsur-Unsur Layar Microsoft Excel 2007

Unsur-unsur utama Layar Microsoft Excel 2007 1. Judul Judul menampilkan judul program dan dokumen aktif atau nama file dari lembar kerja yang aktif. 2. Office Button Berisi barisan perintah untuk pengoperasian Program yang standar misalnya membuat dokumen baru, membuka dokumen lama, menyimpan, mencetak dan mempublish dokumen. 3. Akses Cepat Toolbar (Quick Access Toolbar) Merupakan sarana yang disediakan Microsoft Excel untuk mempercepat akses berkomunikasi dengannya misalnya menyimpan, mencetak dan sebagainya Toolbar 4. Toolbar Merupakan deretan tool-tool (gambar-gambar) yang mewakili perintah dan berfungsi untuk mempermudah dan mengefisienkan pengoperasian program. 5. Help Bila kita ingin bertanya sesuatu, maka ketik pertanyaan anda pada tempat tersebut. Ms Excel akan memberikan alternatif jawaban terhadap pertanyaan yang dimaksud. 6. Lembar Kerja (Workbook) Baris ini berisikan informasi halaman, section, letak insertion point dan tombol pengendali. 7.Cell